#ดูแลกันแบบกลุ่ม ตอนที่ 1
ความสำคัญของการดูแลกันแบบกลุ่มในองค์กรทางสังคม

นักกิจกรรม นักปกป้องสิทธิ คนทำงานขับเคลื่อนสังคม และคนที่ต้องดูแลคนอื่นอยู่เสมอ มีแนวโน้มที่จะสะสมความเครียดในปริมาณมากและต่อเนื่อง ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพทั้งร่างกายและจิตใจ ดังนั้น สำหรับพวกเรา การดูแลสุขภาพในด้านต่างๆ จึงเป็นเรื่องสำคัญ เพื่อให้เราสามารถมีแรงทำเรื่องยากๆ ที่ทำอยู่ต่อไปได้

แต่มันก็ไม่ง่ายเหมือนกัน ที่จะให้เราลุกขึ้นมาบอกเพื่อนๆ ว่า “เราขอหยุดพักหน่อยได้ไหมช่วงนี้” “เราเครียดเรื่องที่บ้านมากเลย เราขอลดภาระงานลงนะ" หรือแม้แต่ “ขอเราไปทำมาหากินหน่อยนะ ไม่มีตังส์แล้ว”

โดยเฉพาะนักกิจกรรมผู้หญิงหรือคนที่รับบทบาทผู้หญิงในทางสังคม ที่แบกรับทั้งความคาดหวังในการดูแลใครๆ รอบตัวจากทั้งคนที่บ้าน คนในชุมชน คนในองค์กร และแม้แต่ตัวเอง จนรู้สึกเป็นเรื่องธรรมดาที่จะต้องอดทนและทำเพื่อใครๆ เหล่านั้น แม้จะต้องฝืนร่างกายและอารมณ์ของตัวเองอยู่เรื่อยๆ

เหมือนที่เราไม่คิดจะเปลี่ยนแปลงสังคมด้วยมือของเราคนเดียว เราต้องการเพื่อนร่วมไปกับเราในการสร้างความเปลี่ยนแปลง ความสุขและสุขภาพของพวกเราก็เช่นกัน

ลองจินตนาการดู มันยากนะคะที่จะเป็นคนคนเดียวหรือไม่กี่คนในกลุ่ม ในชุมชนหรือในขบวนการ ที่จะบอกว่าเราขอพัก หรือขอในสิ่งอื่นๆ เพื่อดูแลสุขภาพ ความสุขและกำลังใจของเรา ในเมื่อเพื่อนคนอื่นๆ เขาไม่เห็นพูดอะไรถึงสิ่งนี้ (ถึงแม้ว่าจะแอบเหนื่อยเหมือนกันนั่นแหละ) สุดท้าย เราก็จะพักไม่ได้ หรือพักไม่ได้เต็มที่ เพราะกังวลว่าเพื่อนคนอื่นกำลังทำงาน หรือคาดหวังให้เราทำงาน

เพราะเหตุนี้ การดูแลกันแบบกลุ่มจึงเป็นเรื่องสำคัญ เราควรจะมองเรื่องสุขภาพและความสุขเป็นเรื่องในระดับกลุ่มและชุมชน ไม่ใช่แค่เรื่องของใครคนใดคนหนึ่งที่จะต้องจัดการตัวเองเพียงเท่านั้น และปล่อยภาระในการดูแลสุขภาพกายใจเป็นเรื่องส่วนตัว ทั้งที่ในความเป็นจริง สภาพแวดล้อมและความร่วมมือของกลุ่มเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้นักกิจกรรมแต่ละคนดูแลตัวเองได้ดีขึ้นและง่ายขึ้น

การมองว่าการดูแลสุขภาพและความสุขเป็นเรื่องส่วนบุคคลเพียงอย่างเดียว นอกจากจะทำให้การดูแลตัวเองของแต่ละคนยากลำบาก ยังเป็นเหมือนการวางกับดักให้แต่ละคนคาดหวังว่า การดูแลตัวเองด้วยตัวคนเดียวเป็นเรื่องที่ทำได้ ไม่ว่าสภาพการทำงานและวัฒนธรรมกลุ่มจะเป็นอย่างไร และกลายเป็นรู้สึกแย่กับตัวเองมากกว่าเดิมเมื่อทำไม่สำเร็จ

เริ่มง่ายๆ จากการถามไถ่สารทุกข์สุขดิบกันให้บ่อยขึ้น ตั้งใจฟังคำตอบ และเมื่อเพื่อนบอกว่าตัวเองไม่โอเคอยู่ในช่วงนี้ ถามเพื่อนว่าแล้วตัวเราสามารถสนับสนุนหรือช่วยเหลือเพื่อนอย่างไรได้บ้าง และถามตัวเองในฐานะเพื่อนร่วมงาน เพื่อนร่วมอุดมการณ์ หรือสมาชิกคนหนึ่งของชุมชนนี้ ว่าเราจะทำอะไรได้บ้างเพื่อสนับสนุนให้เขาได้ลดความกดดันในส่วนที่เขาเผชิญอยู่

สิ่งที่เราทำ ไม่จำเป็นต้องเป็นอะไรมากมายจนสร้างความกดดันให้ตัวเราไปอีก มันสามารถเป็นอะไรง่าย ๆ อย่างเช่น: